फेद कटुवा कीरा व्यवस्थापनका लागि बिरुवा छेकवार प्रविधि: एक स्थानीय विधि

फेद कटुवा कीरा, जसलाई अंग्रेजीमा कट वर्म भनिन्छ, तरकारी बालीमा ठूलो क्षति पुर्याउने कीरा हो। यो कीरा माटोमा लुकी रातमा कलिलो बिरुवाको फेद काटेर गम्भीर क्षति गर्छ, जसले गर्दा किसानलाई आर्थिक दुष्प्रभाव पुर्याउँछ। नेपालका विभिन्न जिल्लामा, विशेषगरी फाल्गुनदेखि जेष्ठ र भदौदेखि माघसम्म यो कीराको प्रकोप देखिन्छ। यस समस्याको समाधानका लागि "बिरुवा छेकवार प्रविधि" विकास गरिएको छ, जसमा कलिला बिरुवालाई चारैतर्फबाट कडा सिन्कासँग घेरिन्छ। यो प्रविधिले फेद कटुवा कीरालाई अवरोध प्रदान गर्छ, जसले गर्दा कीराले बिरुवाको काण्ड काट्न सक्दैन। अनुसन्धानका अनुसार, यस प्रविधिको प्रयोगले ८०-९०% कलिला बेर्नालाई जोगाउन सफल भएको छ। किसानहरूले यो विधिलाई अपनाउँदा उत्पादन लागत घट्ने, उत्पादन वृद्धि हुने र जीवनस्तरमा सुधार आउने विश्वास व्यक्त गरेका छन्। किसानहरूको लागि सरल र स्थानीय स्तरमा लागू गर्न सकिने यो प्रविधि कर्णाली प्रदेशका जिल्लाहरूमा लोकप्रिय हुँदै गएको छ। यसले दीर्घकालिक कृषि स्थिरता र आर्थिक लाभ सुनिश्चित गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ।